Ο Daniel Dennett σε εκδήλωση στη Ουάσινγκτον 9 Μαϊου 2013 (c) Brian Engler

Πριν από μερικές μέρες ήμουν σε εκδήλωση παρουσίασης του νέου βιβλίου του Αμερικάνου φιλόσοφου Daniel Dennett με τίτλο Intuition Pumps and Other Tools for Thinking (μετάφραση: “Αντλίες Διαίσθησης και άλλα Εργαλεία Σκέψης”). Το βιβλίο περιλαμβάνει 77 τέτοιες “αντλίες”, η κάθε μια με δικό της κεφάλαιο. Ο ίδιος τα χαρακτηρίζει με εύστοχο χιούμορ σαν “tapas”. Μερικά είναι ήδη διαδεμονένα και άλλα όχι. Ένα από αυτά είναι το “ξυράφι του Όκαμ“. Λιγότερο διαδεδομένο όμως είναι το αμέσως επόμενο: Η “σκούπα του Όκαμ”. Αν και τα παραδείγματα του Dennett είναι σχετικά με θέματα επιστημονικά, κατά την άποψη μου εφαρμόζεται σχεδόν παντού και είναι καλό όλοι μας να το έχουμε υπ’όψιν.  Ακολουθεί μεταφρασμένο απόσπασμα από το σχετικό κεφάλαιο με τον ορισμό.

Η Σκουπα του Όκαμ

O μοριακός βιολόγος Sydney Brenner πρόσφατα εφεύρεσε ένα υπέροχο παίγνιο στο Ξυράφι του Όκαμ, εισάγοντας τη νέα ορολογία Σκούπα του Όκαμ, για να περιγράψει την διαδικασία κατά την οποία άβολα γεγονότα κρύβονται κάτω από το χαλί διανοητικά ανέντιμους υπερασπιστές της μιας ή της άλλης θεωρίας. Αυτό είναι το πρώτο μας “boom crutch”* ένα εργαλείο αντι-διανόησης, και πρέπει να έχετε τα μάτια σας δεκατέσσερα για να το εντοπίσετε. H μέθοδος είναι ιδιαίτερα ύπουλη όταν χρησιμοποιείται από προπαγανδιστές που στρέφουν τις προσπάθειες τους προς το ευρύ κοινό, επειδή όπως το περίφημο ίχνος του Sherlock Holmes για τον σκύλο που δεν γάβγισε, η έλλειψη ενός δεδομένου που έχει σαρωθεί από την Σκούπα του Όκαμ δεν γίνεται αντιληπτή παρά μόνο από ειδικούς.

Update 11/6/2013 O Evan T δημοσίευσε στα Ελληνικά άλλα 7 “εργαλεία σκέψης” από το βιβλίο του Dennett εδώ.

—
*Σημείωση όποιος γνωρίζει την Ελληνική μετάφραση του “boom crutch” (ιστιοπλοϊκή ορολογία είναι) παρακαλείται να έρθει σε επικοινωνία μαζί μου είτε στο twitter @SimonKnowz είτε στο email simonknowz[at]gmail